Voor het monitoringsproject van Kas Als Energiebron zijn in verschillende glastuinbouwprojecten metingen gedaan met warmtebeeldcamera’s om de temperaturen van planten of afzonderlijke plantonderdelen te bepalen. Met een warmtebeeldcamera kunnen de verschillen tussen plant en lucht temperatuur inzichtelijk gemaakt worden. Dit verschaft waardevolle informatie voor een tuinder.

Met de informatie van een warmtebeeldcamera is het mogelijk om te beoordelen of de plant kans heeft om nat te slaan en of de plant overdag stress heeft (als de planttemperatuur veel hoger is dan de luchttemperatuur). Het grote voordeel van een warmtebeeldcamera ten opzichte van een infrarode planttemperatuur-sensor is dat de warmtebeeldcamera de temperatuur van afzonderlijke plantonderdelen kan meten. Zo is bijvoorbeeld in een Gerbera-experiment aangetoond dat de bloem ’s nachts tot wel 0.5 °C kouder kan zijn dan het blad en dat de bladtemperatuur zo’n 0.5 – 1.5 °C kouder kan zijn dan de lucht.

Online meekijken
Omdat de toepassing van de warmtebeeldcamera’s in de praktijk een relatief nieuwe ontwikkeling is, delen we hierbij graag onze bevindingen. Voor de experimenten is gekozen voor de Thermoview 48 die Sensor BV ontwikkelde in samenwerking met LetsGrow. Het voordeel van deze camera is dat de data-ontsluiting direct via LetsGrow gaat. Telers kunnen online meekijken naar de planttemperatuur metingen. In LetsGrow wordt iedere 5 minuten de temperatuurmeting en iedere uur een plaatje getoond (zie voorbeeld beneden).

Aangezien de Thermoview 48 camera een meetnauwkeurigheid heeft van +/- 2 °C, hebben we in de experimenten een referentiemeting toegevoegd. In het beeld van de camera hebben we een object geplaatst waar we met een externe temperatuurmeting de referentietemperatuur van bepalen. De temperatuur van dit object wordt vervolgens gemeten door de Thermoview-camera en door de externe temperatuursensor. Het verschil tussen beide metingen gebruiken we om de camera te corrigeren.

Metingen niet overeen
Het corrigeren van de metingen van de warmtebeeldcamera werkte erg goed. Gedurende de nacht kwamen de gecorrigeerde temperaturen van de warmtebeeldcamera sterk overeen met de temperaturen bepaald door de infrarode planttemperatuur meting. Overdag kwamen deze metingen niet goed overeen. Het wordt nog onderzocht waar dat door komt. De gecorrigeerde metingen komen echter (nog) niet in Letsgrow terecht. Een teler dient dus altijd rekening te houden met de nauwkeurigheid van de camera bij het analyseren van zijn metingen.

De meetnauwkeurigheid tussen pixels in het warmtebeeld is 0.1 °C waardoor temperatuurverschillen van objecten in het beeld nauwkeurig bepaald kunnen worden. Hierdoor konden we het temperatuurverschil tussen de bloemen en bladeren erg nauwkeurig bepalen. De temperaturen van de afzonderlijke onderdelen van de plant kunnen gevolgd worden door in de software punten en vierkanten aan specifieke plantonderdelen te koppelen. In de praktijk werkt dit echter niet altijd even goed doordat sommige plant onderdelen (zoals bijvoorbeeld bloemen en koppen van planten) bewegen waardoor de punten en boxen niet meer gekoppeld zijn aan hun specifieke plant onderdelen. Sinds kort is het daardoor mogelijk gemaakt om achteraf de beelden te analyseren zodat men staat is om de temperatuur van ieder specifiek object achteraf te kunnen bepalen. Mocht men in de toekomst de plantonderdelen automatisch willen volgen dan zou dit met beeldverwerking goed mogelijk zijn.

Rekening houden met beweging
Samenvattend kan men zeggen dat de warmtebeeldcamera een goed hulpmiddel is om de temperaturen van verschillende plant onderdelen te bepalen. Dit geeft meer informatie over de plant status ten opzichte van de huidige klimaat registratie door middel van alleen temperatuur en RV meetboxen. Er moet echter wel rekening gehouden worden met de nauwkeurigheid van de camera en afhankelijk hiervan moet eventueel gecorrigeerd worden. Tevens moet men rekening houden dat plantonderdelen kunnen bewegen. Als dit het geval is, dan moet men handmatig de temperaturen van specifieke onderdelen bepalen.

Dit project wordt gefinancierd vanuit het programma Kas als Energiebron, het innovatie- en actieprogramma van LTO Glaskracht Nederland en het  ministerie van Economische Zaken (EZ).