Als een rondtrekkende artiest sjokt Pim Halkes door de donkere straten van het tuindersdorp De Lier in het Westland, een karretje met zijn attributen achter zich aan trekkend. Hij wordt gevolgd door een man of dertig, allemaal diep in de kraag gedoken tegen de kou. Bij een woning uit de jaren tachtig, die bijna schuil gaat achter conifeerachtigen, houdt Halkes stil. De groep komt om hem heen staan. Dan begint Halkes zijn voorstelling: hij richt een camera op de woning. Geen foto-, maar een warmtecamera. Het beeld verschijnt op een groot tv-scherm dat op zijn karretje is gemonteerd: in fel rood, geel, groen en blauw. Het beeld steekt scherp af tegen de duisternis van de straat. Halkes is geen artiest, maar noemt zich thermograaf, al staat op zijn kaartje ‘bouwpatholoog’. Het doel van zijn voorstelling is geen vermaak, maar een speurtocht naar warmtelekken. ‘Kijk’, legt hij uit aan zijn omstanders, ‘die ramen daarboven zijn diepblauw, maar dat zegt niets. Ramen weerkaatsen de temperatuur van de lucht, en die is nu heel erg laag.’ Zijn aandacht gaat vooral uit naar de kleuren van de muur. Rood, en vooral wit, betekenen: warm. Groen en geel zijn best oké, blauw is koud en dus goed. Maar eigenlijk let hij bijna alleen op kleurverschillen in gevelvlakken. ‘Je kunt op deze foto’s soms heel goed zien dat de isolatie in spouwmuren niet goed is aangebracht. Vooral als een muur naderhand is geïsoleerd.’ Hij toont een foto die hij een paar uur eerder heeft gemaakt, van de zijgevel van een rijtjeshuis. Vlekkerig rood, met opvallende witte vlekken onderaan. Halkes: ‘In dat huis is de spouwmuur gevuld, maar het is heel slecht gedaan. Hier onderaan (Halkes wijst op het beeldscherm naar de witte vlekken net boven vloerhoogte) zit helemaal geen isolatie, daar spuit de warmte eruit.’ Halkes is ingehuurd door de gemeente Westland. Inwoners kunnen zich aanmelden voor een warmtefoto van hun woning. De foto van de voor - gevel is voor rekening van de gemeente, wie er meer wil moet 50 euro per plaat bijbetalen.



Met dat aanbod wil de gemeente Westland inspelen op de landelijke actie van het ministerie van Volkshuisvesting om het isoleren van huizen te stimuleren. In de jaren tachtig, toen het land nog de schrik in de benen had van de oliecrisis, werd al de ‘nationale kierenjacht’ gehouden. Nu het klimaat gered moet worden, lijkt een nationale warmte - lekkenjacht ontketend.



Mensen als Pim Halkes spinnen er garen bij. De warmtefoto’s zijn bedoeld om burgers aan te sporen hun huis beter te isoleren. Sinds midden september is daarvoor een landelijke subsidieregeling en meerdere gemeenten grijpen die aan om hun bewoners tot extra inspanningen aan te zetten. Subsidiepot Tot eind 2018 is er 60 miljoen euro beschikbaar. De details staan op de site energiebesparendoejenu.nl. In hoofdlijnen: van de vier te isoleren delen in een huis (dak, vloer, muren, ramen) moeten er minstens twee worden aangepakt. De subsidie bedraagt 20 procent van de prijs, met een maximum van 20 duizend euro. De regeling staat ook open voor verenigingen van eigenaars. Wie nog van de regeling wil profiteren, moet haast maken en niet weinig ook. Want zoals het nu gaat, is het potje binnenkort leeg. Voor dit en volgend jaar is 35 miljoen beschikbaar, maar nu al zijn er voor bijna 20 miljoen euro aanvragen gedaan. De aanvraag moet gedaan worden door de aannemer. Wie de race naar het veel te kleine potje verliest, heeft nog een herkansing: vanaf 1 januari 2018 wordt het resterende budget van 25 miljoen euro verdeeld. Zoals het er nu uitziet, zal ook dat bedrag alleen ten goede komen aan degenen die bij- tijds in de rij zijn gaan staan. Gemeenten als Westland en Velsen stimuleren hun bewoners door hun goedkoop warmtebeeldfoto’s aan te bieden. Kun je met zo’n eenvoudige warmtefoto bepalen hoe goed je huis is geïsoleerd? Halkes: ‘Nee, het is een hulpmiddel. Je kunt vooral zien of er echte warmtelekken zijn, bijvoorbeeld bij de aansluiting van kozijnen op de muur of bij schoorstenen. Maar als je echt wilt weten hoe je huis ervoor staat, moet je een complete scan laten doen. Dan komt iemand binnen om te checken hoe er geïsoleerd is, met welk materiaal en of het goed gedaan is.’ Maar dat kost dan wel aanzienlijk meer dan een warmtefoto van 50 euro. Wat heb je precies aan die warmtefoto? Aad Zeelenberg, wiens huis net door Halkes is doorgelicht, kijkt kritisch naar het warmtebeeld van zijn woning. ‘Mijn huis is gebouwd in 1982, toen werd al geïsoleerd.’ Maar Halkes twijfelt: hij wijst op de vlekken in de gevel: warmteverschillen! ‘Dus misschien is het toch pas later geïsoleerd en zitten er gaten in die isolatie.’ Zeelenberg: ‘Ik denk het niet. Daar liggen verwarmingsleidingen. Ik denk dat daardoor die warmteverschillen ontstaan.’ Of Zeelenberg ook een beroep gaat doen op de isolatiesubsidie, weet hij nog niet. Al beseft hij dat investeringen kunnen lonen. ‘Ik heb net een nieuwe verwarmingsketel geplaatst en een hoop zonnepanelen op dak gelegd. Mijn energierekening is gedaald van 280 euro per maand naar 80 euro.’ Zo rendabel zal isoleren voor hem waarschijnlijk niet zijn.